Barcha bloglar

Самарқанд “МДҲнинг маданий пойтахти” мақомини расман қабул қилди. 2024 йил 5 апрелькуни шаҳарга Самарқанд шаҳрининг янги мақомини тасдиқловчи сертификатни топшириш маросими доирасида Россия Федерацияси Президентининг махсус вакили Михаил Швидкойва бошқалар PLOV.PRESS мухбирига Самарқанд ва “ Ҳамдўстликнинг маданий пойтахти” лойиҳасиҳақида гапириб беришди.

Михаил Швидкой, МДҲга аъзо давлатларнинг гуманитар ҳамкорлик бўйича Давлатлараро жамғармаси ҳамраиси, Россия Федерацияси Президентининг махсус вакили:

— Самарқанднинг 2750 йиллик тарихидан бу гўзал шаҳарни қарийб 50 йилдан бери биламан ва у жаҳон тарихига кирган ўша улуғ шаҳар бўлиб қолган ҳолда йил сайин ўзгариб, гўзаллашиб бораверади. Ҳар сафар Самарқандга келганимда Искандар Зулқарнайннинг шу сўзлари ёдимга келади: “Самарқанд ҳақида эшитганларим ҳаммаси рост, мутлақо ҳаммаси! Бир нарсани ҳисобга олмаганда, у мен тасаввур қилганимдан ҳам гўзалроқ бўлиб чиқди!”

— Бу ҳақиқатан ҳам тўғри, шунинг учун шаҳар ҳокимлигига муддатиз ҳужжат топшириб (ҳозир Самарқанд “Ҳамдўстликнинг маданий пойтахтлари” лойиҳасига абадий киритилган —муҳаррир) таъкидладимки, Самарқанд ўзининг кўплаб меъморий ёдгорликлари, музейлари билан ажралиб туради ва у нафақат бир йиллик, балки абадий маданий пойтахтдир. Самарқанд ҳақли равишда Россия Федерациясининг маданий пойтахти саналган Санкт-Петербургдан эстафетани қабул қилгани ҳам қувонарлидир. Айтганча, Санкт-Петербург губернатори Самарқанд шаҳри аҳолиси ва маъмуриятига самимий табрикларни етказди, — деди Россия Федерацияси Президентининг махсус вакили.

Михаил Швидкой шунингдек, “Ҳамдўстликнинг маданий пойтахти” лойиҳаси 2010 йилдан буён амалга оширилаётгани ва шу йиллар давомида у МДҲ мамлакатлари маданиятлари ўртасидаги умумий маданий макон ва мулоқот ғоясини илгари суриш учун ҳақиқий асосга айланганини қўшимча қилди. Ўтган йиллар давомида Россиянинг Ульяновск, Воронеж ва Санкт-Петербург шаҳарлари, Беларуснинг Гомель ва Брест, Қирғизистоннинг Ўш ва Қоракўл, Тожикистоннинг Кўлоби ва Душанбе шаҳарлари турли йилларда “Ҳамдўстликнинг маданий пойтахти” мақомини берувчи сертификатларга эга бўлди. Энди эса бу рўйхатда қадимий Самарқанд ҳам бор. 

Самарқандга “Ҳамдўстлик маданияти пойтахти” мақоми берилгани муносабати билан ўтказилган тадбир МДҲга аъзо давлатлар ижодий жамоалари иштирокида кўтаринки руҳда ўтганини алоҳида таъкидламоқчиман. Россиялик санъаткорлар самарқандлик томошабинларга ноодатий сюрприз тақдим этишди. “Воронеж қизлари” вокал ансамбли ўз чиқишлари давомида кутилмаганда машҳур “Наманганнинг олмаси” қўшиғининг мисрасини ижро этиб, ўзбек тилида куйлашди.

Анна КОВРИГИНА, Воронеж қизлар ансамбли директори ва бадиий раҳбари:

— Самарқандда кўп бўлганман. Совет даврида ҳар икки йилда бир марта Ўзбекистон бўйлаб гастролларда бўлардик. Улар нафақат Тошкентда, балки Қарши даштида, Навоийда ҳам концерт беришди, Нукус, Наманган, Фарғона, Бухорога бўлишди ва, албатта, Самарқандда ҳам чиқиш қилишди. Ўшандан бери у анча ўзгарди. Самарқанддаги тантанага мен билан бирга катта жамоамизнинг 17 нафар вакили келди. “Ҳамдўстликнинг маданий пойтахти” лойиҳаси доирасида биринчи марта чиқиш қилаётганимизйўқ. Беларусь, Озарбайжон, Қозоғистон, Қирғизистонда бўлдик. Илк бор “Ҳамдўстлик маданияти пойтахти” мақомини олган Ўзбекистонга саёҳат қилишдан олдин маҳаллий жамоатчиликни хурсанд қилишимиз керак, деган қарорга келдик. Шу боис сюрприз сифатида машҳур “Наманганнинг олмаси” қўшиғининг бир байтини ўзбек тилида ижро этдик. Ушбу рақам тадбир дастурида эълон қилинмаган бўлса-да, томошабинларнинг ҳис-туйғулари қанчалик самимий эди. Уларнинг табассумлари ва қувноқ чеҳраларига қараб, сюрприз муваффақиятли бўлганини англадик. Қизларимиз нафақат ўзбек тилида куйлашди, балки шунга яраша рақсга тушишди. Бу чиқишга қўшимча равишда, қизлар рус халқ қўшиқларини “Мана, қандай гўзаллик” ва “Калинка” ижро этишди.

Ўзбекистонлик санъаткорларининг ижодини алоҳида таъкидламоқчиман. Ўзбекистон халқ артисти Фарух Содиқов билан кўп йиллардан бери дўстмиз, у энг истеъдодли дирижёр. Айтганча, уч йил олдин у бизнинг концертимизга келиб, Россия академик оркестри дирижёри сифатида чиқиш қилган. Ўзбекистонда мусиқа анъаналари нафақат мустаҳкамланиб, сақланиб қолаётгани, балки янги авлодга ҳам етказилаётганидан хурсандман. Самарқандда бўлиб ўтган концерт чоғида ёш истеъдод соҳибларининг маҳорати билан яқиндан танишдик. Масалан, Самарқанд вилояти “Баркамол авлод” болалар мактабининг “Зарафшон” ансамбли ўқувчиларининг доира чалаётгани менга жуда ёқди. “Чавқи” фольклор-этнографик ансамбли ҳам ўзининг ранг-баранглиги билан кўнгиллардан жой олди.

Одил Рустамов, Самарқанд вилояти филармония бўлими директори:

— Йил давомида бутун Мустақил давлатлар ҳамдўстлигининг маданий пойтахти бўлиш —катта шараф ва масъулият, буни биз катта қувонч ва миннатдорчилик билан қабул қиламиз. Самарқандга янги мақом берилгани муносабати билан ўтказилган тантанали маросимга 7 давлат —Тожикистон, Россия, Беларусь, Озарбайжон, Қозоғистон, Қирғизистон, Туркманистон делегациялари таркибида 120 нафар санъаткорлар вилоятимизга ташриф буюрди. Тадбир юқори савияда ўтди. Қаранг, санъаткорлар қанчалар олқишлаган. Уларнинг кўпчилиги ўз касбий маҳоратини яна бир бор намоён этган ижодий жамоаларимизга бағишлангани қувонарлидир. Дарвоқе, филармониямиз вакиллари ўтган йили Хитойда, ҳатто ундан олдин Санкт-Петербург ва Калининградда ҳам чиқиш қилган. Ишончим комилки, жорий йил давомида Самарқанд шаҳрида ҳамдўстлик вакиллари иштирокида қатор маданий тадбирлар ўтказилади.

Дарҳақиқат, жорий йил давомида Самарқанд ҳамдўстлик мамлакатлари маданият ва санъат намояндаларининг ижодий учрашувлари учун асосий майдонлардан бирига айланади. Анъанага кўра, йил якунида гала-консерт бўлиб ўтади, унда “Самарқанд — МДҲ маданият пойтахти” лойиҳасини амалга ошириш якунлари сарҳисоб қилинади.