Россия ҳар йили Ўзбекистонга 50 минг тонна минтай етказиб беради

Ўзбекистон ҳар йили Россиядан 50 минг тонна минтай ва 20 минг тонна сельд балиғи олади. “Ўзбекбалиқсаноат” уюшмаси ва Россия балиқчилик федерал агентлиги вакиллари бу борада ҳамфикр бўлди.

Уларнинг учрашуви Ўзбекистон Қишлоқ хўжалиги вазирлигида бўлиб ўтгани 11 январ куни маълум бўлди. Муҳокаманинг асосий мавзуси — Россиянинг иқтисодий зоналарида Ўзбекистон учун балиқ овлаш квоталари ажратиш.

Бундан ташқари, Ўзбекистон томони ушбу йўналишда қўшма корхона ташкил этишни таклиф қилди.

Ўзбекистон учун қорақарағай ва сельд балиғини овлаш учун квотани ошириш бўйича эришилган келишувлар ушбу маҳсулотларга бўлган ички талабдан келиб чиқиб, босқичма-босқич амалга оширилади.

Бундан ташқари, 2021 йил 19 ноябрдаги Ўзбекистон ва Россия ҳукуматлари ўртасида балиқчилик соҳасида ҳамкорлик тўғрисидаги битимни амалга ошириш доирасида мамлакатлар Ўзбекистон учун балиқ овлаш квоталарини ажратиш тўғрисида қўшимча келишув имзолайди.

Ушбу келишув балиқчилик соҳасида илмий-тадқиқот ишларини олиб бориш, илмий-техникавий дастурлар ва қўшма лойиҳаларни ишлаб чиқиш, балиқчилик тармоғи учун кадрлар тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш бўйича икки томонлама ҳамкорликни назарда тутади.

Ўшандан бери кўрсатилган йўналишлар бўйича ишлар олиб борилмоқда. Масалан, Ўзбекистон ва Россия балиқчилик комплекси учун кадрлар тайёрлаш соҳасида ҳамкорликни мустаҳкамлай бошлади. 2023 йил 1 ноябрь куни Балиқчилик федерал агентлиги раҳбари Илья Шестаков ва Ўзбекистон Олий ва ўрта махсус таълим вазирининг биринчи ўринбосари Комилжон Каримов ўртасида учрашув бўлиб ўтгани маълум бўлди. Россия делегацияси XVI Верона Евроосиё иқтисодий форумида иштирок этиш учун Самарқандга ташрифи доирасида Ўзбекистон Республикасига келди.

Учрашувда Росриболовства Астрахан давлат техника университети (АГТУ) ректорлари Александр Неваленний ва АГТУнинг Ўзбекистон Республикаси Тошкент вилоятидаги филиали директори Абдуллажон Ҳамроқуловлар иштирок этдилар.

АГТУ филиалининг моддий-техник базасини янада яхшилаш ва таълим фаолиятини такомиллаштириш асосий муҳокама мавзуси бўлди. Бу мавзу, шунингдек, ундаги ўзаро алоқаларни ривожлантириш муҳим аҳамиятга эга, чунки балиқчилик тармоғининг самарадорлиги инсон ресурсларига боғлиқ.

Россия делегациясининг Ўзбекистонга ташрифи доирасида “Росриболовство” раҳбари Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги вазири Иброҳим Абдураҳмонов ва Ўзбекистон балиқчилик уюшмаси раиси Оможан Мусаев билан ҳам учрашди. Балиқчилик соҳасида ҳамкорликни ривожлантириш истиқболлари ва йўналишлари муҳокама қилинди.

Таъкидлаш жоизки, агар Ўзбекистонда балиқ маҳсулотларини ишлаб чиқариш бўйича ташкилий-технологик занжирни яратиш “Ўзбекбалиқсаноат” уюшмаси зиммасига юкланган бўлса, Россияда балиқчилик соҳаси Федерал балиқчилик агентлиги ёки Росриболовство зиммасига юкланган.

“Ўзбекбалиқсаноат” уюшмаси раҳбари 2019 йилдаги интервьюсида Ўзбекистонда самарасиз балиқ етиштириш учун сув етарли эмаслигини таъкидлади. Шунинг учун ҳам республика учун балиқ маҳсулотларини импорт қилиш муҳим аҳамиятга эга.

Бу йўналишда Ўзбекистон ва Россия ўртасидаги муносабатларни алоҳида таъкидлашимиз керак. Россия Федерацияси, қоида тариқасида, балиқ овлаш бўйича дунёнинг бешта етакчиларидан бири ва, албатта, Ўзбекистон Республикаси учун асосий етказиб берувчилардан бири ҳисобланади. 2022-йилнинг январь-июль ойларида Ўзбекистонга 48 хорижий давлатдан қиймати 11,6 миллион АҚШ долларига тенг 6,1 минг тонна балиқ ва денгиз маҳсулотлари импорт қилинди. 2022 йилнинг 7 ойи давомида 2,9 минг тонна маҳсулот етказиб берган Россия етакчилик қилди. 2022 йил ноябрига келиб эса Россиядан Ўзбекистонга балиқ ва денгиз маҳсулотлари етказиб бериш 4,5 минг тоннагача ошди. 

Бундан ташқари, Россиянинг ўзи учун Ўзбекистон ҳам баъзи балиқ маҳсулотларининг асосий экспорт йўналишларидан биридир. Масалан, “Интерфакс” нашри маълумотларига кўра, республика Россия энг кўп музлатилган минтайни етказиб берадиган мамлакатлардан биридир (бу Россия Федерациясининг асосий экспорт балиқ маҳсулотларидан бири).

Балиқчилик соҳасида бошқармалар ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантириш туфайли Россия компанияларининг Ўзбекистон бозорига қизиқиши ҳам табиийдир. Шундай қилиб, Россиянинг “Русская рыба” нашри маълумотларига кўра, 2022 йилда Россиядан 144 та балиқ ва гўшт маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи Ўзбекистон бозорига чиқиш имконига эга бўлган ва кейинчалик уларнинг умумий сони 262 тага етган.

Ўзбекистон ва Россия ўртасида балиқчилик саноатининг ривожланиши республиканинг озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш йўлидаги муҳим қадамдир. Бундан ташқари, ушбу соҳадаги янги келишувлар ва лойиҳалар умуман икки мамлакат ўртасидаги иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш учун ижобий натижа беради, чунки кўрсаткичлар фақат ўсиб боради ва шунинг учун тобора кўпроқ янги рус компанияларини ушбу соҳада Ўзбекистон бозорида ишлашга ундайди.