Ўзбекистонда муҳандислик мактаблари пайдо бўлади. Россиянинг бу тажрибаси Ўзбекистон иқтисодиётига нима бериши мумкин?

19 июль куни бўлиб ўтган видеоселектор йиғилишида Ўзбекистон ва Россия олий таълим вазирлариўринбосарлари бугунги кунда ушбу муҳим йўналишда иккидавлат ўртасидаги ҳамкорлик қандай кетаётгани, келгусидақўшма лойиҳалар қандай амалга оширилиши ҳақида сўзюритди. Улардан бири Ўзбекистонда Россия тажрибасиасосида муҳандислик мактабларини ташкил этишдир. PLOV.PRESS журналисти маърузачилардан бу нима ҳақида батафсил маълумот беришни сўради. Саволга Россия Федерацияси Фан ва олий таълим вазири ўринбосариКонстантин Могилевский ва Ўзбекистон РеспубликасиОлий таълим, фан ва инновациялар вазирининг биринчиўринбосари Шохрух Далиевлар жавоб беришди. Sputnikахборот агентлиги сайтида Тошкент ва Москвани боғловчи видеокўприк ташкил этилди..

Шоҳрух Далиев сўзининг бошидаёқ муҳандислик мактабларини ташкил этиш муҳимлигини таъкидлади. УРоссия президенти Владимир Путиннинг жорий йил май ойида Ўзбекистонга давлат ташрифи арафасида иккимамлакат муҳандислик-техника олий ўқув юртлариректорларининг форуми ташкил этилганини таъкидлади.

“Ушбу платформа бизга фикр алмашиш ва қандай векторда биргаликда ҳаракат қилишимиз, қандай лойиҳаларни амалга оширишимиз ва умуман ўзаро ҳамкорлигимиз нимага мўлжалланганлигини тушуниш имконини берди. Ва бу ерда аниқловчи вазифа шундаки, биз ўзаро таъсир векторимизни амалий текисликка айлантиришга рози бўлдик. Биргаликдаги саъй-ҳаракатлар билан яқин келажакда, бир ярим йил ичида 6 та илғор муҳандислик мактабини яратишга келишиб олдик — бу Россия Федерациясининг жуда яхши амалий тажрибаси”, — деди Ўзбекистон Республикаси вазирининг биринчи ўринбосари.

Муҳандислик мактабларини ташкил этиш зарурати Ўзбекистонда замонавий саноатнинг жадал ривожланаётгани, ишлаб чиқаришда кластер тизимининг ўрни мустаҳкамлангани билан боғлиқлигини таъкидлади.

“Шу нуқтаи назардан, яқин келажакда ҳеч кимнинг иш самарадорлигини йўқотмаган ҳолда, университетни тамомлагач, ўз фаолиятини, дейлик, иқтисодиёт тармоқларида бошлаш имкониятига эга бўлган шундай муҳандис-мутахассисларни тайёрлашни йўлга қўйиш биз учун муҳим аҳамиятга эга. , саноат блокида ва, албатта, амалга ошириш, ишлаб чиқариш ва умуман, иқтисодиёт тармоқлари ривожига бевосита таъсир кўрсатадиган узоқ муддатли вазифаларни белгилаб қўйинг”, — деди Ўзбекистон томони.

Хўш, Россияда ўзини муваффақиятли исботлаган“муҳандислик мактаблари” нима? Бу саволга Россия Федерацияси фан ва олий таълим вазири ўринбосариКонстантин Могилевский PLOV.PRESS сайти орқали жавоб берди.

Унинг таъкидлашича, Россияда муҳандислик мактабларини яратиш лойиҳаси ҳукумат кўрсатмаларига мувофиқ бир неча йиллардан бери амалга оширилмоқда. Вақт ўтиши билан уларнинг сонини бутун Россия бўйлаб 100 та илғор муҳандислик мактабларига этказиш режалаштирилган.

“Асосий вазифа, албатта, соҳа талабларини инобатга олган ҳолда юқори малакали муҳандис кадрлар малакасини оширишдан иборат. Россия университетлари сайтларида илғор муҳандислик мактабини яратиш университет ва университет ишлаётган тадқиқот ва ишланмаларнинг асосий мижозлари бўлган ихтисослашган юқори технологияли ишлаб чиқариш компаниялари — университет ўқитувчилари ва талабалари ўртасидаги яқин ҳамкорликда амалга оширилади. Илғор муҳандислик мактабларини молиялаштириш саноат ҳамкори ҳисобидан ҳам, федерал бюджет ҳисобидан ҳам амалга оширилади. Шу боис, илғор муҳандислик мактаблари энг илғор илмий-тадқиқот ва ишланмалар марказларига айланиб бормоқда ва бу ишланмаларнингйирик компанияларнинг амалий фаолиятига татбиқ этилишига катта ёрдам бераётганини айтишимиз мумкин”, — деди Россия Федерацияси фан ва олий таълим вазири ўринбосари. 

Унинг таъкидлашича, ушбу лойиҳа Ўзбекистонда қандай амалга оширилиши, албатта, Ўзбекистон томонининг қарорига боғлиқ. Турли хил тузатишлар ва турли ташкилийусуллар бўлиши мумкин.

Шу билан бирга, Константин Могилевский таъкидладики, бундай илғор муҳандислик мактаби МИСИС филиали —Олмалиқ шаҳридаги “МИСИС” Миллий тадқиқот технологик университети” Федерал давлат автоном олий таълим муассасасида аллақачон ташкил этилмоқда.

“У ерда саноат ҳамкори — Олмалиқ кон-металлургия комбинати каби қудратли замонавий компания бор, ОКМК фаолияти самарадорлигини ошириш бўйича аниқ вазифалар турибди. Олмалиқ шаҳридаги илғор муҳандислик мактаби фаолияти ана шу муаммоларни ҳал этиш, янги технологияларни жорий этишга қаратилган бўлади. Ҳар сафар ҳар бир аниқ муҳандислик мактабининг вазифалари университетларнинг имкониятлари ва саноат ҳамкорларининг эҳтиёжларини ҳисобга олган ҳолда биргаликда ишлаб чиқилади”, — деди Россия томони спикери.

Видеоселектор йиғилишида замонавий олий таълимни амалий йўналтириш, ўқиш даврида ҳам амалий ишлаб чиқариш билан чамбарчас боғлиқ бўлган муҳандис кадрларни тайёрлашнинг муҳим аҳамияти замонавий олий таълимнинг энг муҳим вазифаси сифатида қайта-қайта таъкидланди. Муҳандислик мактаблари эса бу йўналишдаги Ўзбекистон-Россия ҳамкорлигининг аниқ натижасига айланиши мумкин. Унинг аҳамияти, биринчи навбатда, Ўзбекистоннинг жадал иқтисодий ривожланишига, жумладан, икки мамлакатнинг муваффақиятли саноат кооперациясига таъсир қилиши керак. Маълумки, иқтисодиётнинг муваффақиятли ва барқарор ривожланиши халқ фаровонлигининг асоси бўлиб, у, жумладан, ёш авлод таълим даражасини ошириш, уларнинг самарали бандлиги ва ижтимоий фаровонлигини оширишга таъсир қилади. Оддий қилиб айтганда, улар ҳаётда ўз ўрнини муваффақиятли топадилар. Ўзбекистонда муҳандислик мактабларини ташкил этиш лойиҳаси эса бу борадаги амалий қадамлардан биридир.