Жамшид Хўжаев: ҳудудимизни ягона савдо, сармоявий ва транспорт-коммуникация платформасига айлантиришда барчамиз иштирок этмоқдамиз

“ИННОПРОМ. Марказий Осиё” кўргазмасининг бугунги тантанали очилиш маросимида тадбири иштирокчиларини биринчи бўлиб Ўзбекистон Бош вазири ўринбосари Жамшид Хўжаев ва Россия ҳукумати раиси ўринбосари – Россия Федерацияси саноат ва савдо вазири Денис Мантуровлар қутлади. Хўжаев таъкидлаганидек, Марказий Осиё минтақаси босқичма-босқич ягона иқтисодий платформага ўтишга интилмоқда ва бунда кўргазма формати муҳим ўрин тутади.

Кўргазманинг очилиши ва биринчи мажлисида икки мамлакат Бош вазир ўринбосарлари билан бир қаторда Свердловск вилояти губернатори Евгений Куйвашев, Тошкент вилояти ҳокими Зоир Мирзаев, Рустам Миннихонов – ТатаристонРеспублика Раиси, Дмитрий Махонин – Перм ўлкаси губернатори, Эргаш Солиев – Жиззах вилояти ҳокими, Андрей Никитин – Новгород вилояти губернатори, Фарҳод Эрманов – Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси раиси ҳам иштирок этди.

Кўргазмага Беларусь Республикаси, Қозоғистон Республикаси ва Туркия Республикасининг расмий делегациялари ҳам ташриф буюрди.

Бундай кенг ҳудудий вакиллик – сессия маърузачиси, кўргазма дастур директори Антон Атрашкин таъкидлаганидек, Тошкент ИННОПРОМ форматининг В2В кўргазмаси – “бизнесдан бизнесга”дан “ҳудудлар учун бизнесга” кенгайиши билан боғлиқ. Кўргазма йилдан-йилга ўз географиясини кенгайтириб, тобора кўпроқ ишлаб чиқарувчилар, инвесторлар, ишбилармонлар, Марказий Осиё минтақасига қизиққан барчани Тошкентга таклиф қилаётганини алоҳида таъкидлади.

– Ҳамкорларимиз билан ўзаро манфаатли ҳамкорликни ҳар томонлама кенгайтириш ва чуқурлаштиришга катта аҳамият берамиз. Ҳамкорликнинг асосий йўналишлари бўйича ўзаро алоқаларнинг янги форматлари ва механизмлари яратилди. Россия Федерацияси билан товар айирбошлаш барқарор ўсиб бормоқда, бу аллақачон 10 миллиард долларга етди. Инвестиция лойиҳалари портфели эса 20 миллиард доллардан ортиқни ташкил этади, – деди Ўзбекистон Бош вазири ўринбосари Жамшид Хўжаев сўз бошида.

– Иннопром кўргазмаси нафақат Ўзбекистон ва Россия корхоналари, балки умуман Марказий Осиё минтақаси ва ундан ташқаридаги ҳамкорликдаги анъанавий ва муҳим воқеага айланди.

Жорий йилда кўргазма иштирокчилари сони 10 мингдан ортиқ бўлиб, 27 та давлатдан 230 та хорижий компания ва ишбилармон делегациялар иштирок этди.

Меҳмонларнинг кўпчилиги аллақачон Ўзбекистонга ташриф буюрган, бу эса компанияларнинг мамлакатимиз ва умуман минтақанинг истиқболли, жадал ривожланаётган бозорига қизиқиши юқорилигидан далолат беради. Вилоятимизни ягона савдо, сармоявий, транспорт-коммуникация платформасига айлантиришда барчамиз иштирок этмоқдамиз. Иқтисодиётнинг автомобилсозликдан тортиб, қишлоқ хўжалигигача бўлган турли тармоқларида қўшма лойиҳалар амалга оширилмоқда. Мамлакатлар минтақалари ўртасидаги алоқалар кенгаймоқда, маданий-гуманитар алоқалар чуқурлашиб бормоқда.

Ушбу кенг кўламли тадбирдан кўзланган асосий мақсад саноатдаги энг сўнгги технологиялар ва ишланмаларни оммалаштириш, шунингдек, Ўзбекистон корхоналари ва бошқа мамлакатлар ҳамкорлари ўртасида янги ишбилармонлик алоқаларини ўрнатишдан иборат. Саноат кооперацияси, ҳудудлараро алоқаларга қўшма сармоя киритиш ва бошқа устувор йўналишлар каби муҳим йўналишларда ҳамкорликни ривожлантиришга хизмат қилувчи кўргазманинг ўтказилишини олқишлаймиз.

Кўргазманинг асосий мақсади савдо-иқтисодий, сармоявий, маданий-гуманитар ва бошқа устувор йўналишларда икки томонлама ҳамкорлигимизни ҳар томонлама чуқурлаштириш, саноат, савдо, транспорт, логистика, туризм ва ёшлар сиёсати соҳаларида ўзаро ҳамкорликни амалга ошириш учун барча имкониятларга эга бўлишдан иборат. 

Бу йўналишларнинг барчасида аллақачон яхши истиқболлар мавжуд. Ҳудудлараро алоқаларни ривожлантириш бўйича аниқ чора-тадбирларни ўз ичига олган ҳамкорликдаги ишнинг янги истиқболли шакл ва усулларини топиш муҳим вазифадир.

Товар айирбошлаш ҳажмини янада ошириш мақсадида бу борадаги тўсиқларни ўзаро бартараф этиш бўйича доимий тизимли ишлар олиб борилмоқда, электрон тижоратни кенгайтирмоқдамиз.

Бизда қўшма саноат салоҳиятимизни чуқурлаштириш учун катта имкониятлар мавжуд, улар мамлакатларимиз манфаатларига мос келадиган янги истиқболларни очадиган соҳаларни алоҳида таъкидлаб ўтмоқчиман.

Биз қўшма бизнес лойиҳаларни қўллаб-қувватлашда давом этамиз, шунингдек, ҳамкорларимиз ва инвесторларимиз учун барча зарур шарт-шароитларни яратамиз. Гап металлургия, энергетика, нефт-кимё, электротехника, тўқимачилик, фармацевтика ва бошқа соҳалардаги саноат кооперацияси ҳақида бормоқда.

Қишлоқ хўжалигидаги кооперация ҳам улкан имкониятларга эга бўлиб, бу ерда ҳудудларимиз самарали ҳамкорлик қилиши ва бир-бирини тўлдириши мумкин. Бу қўшма йирик агросаноат компаниялари, кластерлар, омбор терминаллари ва қайта ишлаш корхоналарини ташкил этишдир.

Бундан ташқари, қўшма наслчилик дастурларини амалга оширишда янги агротехнологияларни кенг жорий этишдан манфаатдормиз.

Шунингдек, инновациялар, IT, билим алмашинуви ва саноат технологиялари соҳалари ҳам алоҳида истиқболли ҳисобланади. Биз Россиянинг етакчи университетлари, жумладан, минтақавий олий ўқув юртлари мамлакатимизда фаолиятини кенгайтириш тарафдоримиз.

Олдиндан белгиланган фючерс шартномалари билан тўқимачилик маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилар базасини шакллантириш муҳим аҳамиятга эга. Бизнинг ташкилот мавжуд ва электрон савдо майдончалари маълумотлар базаси ва ишлаб чиқарувчилар, шунингдек, савдо компаниялари маълумотлар базасини баҳам кўради.

Биз Ўзбекистон тўқимачилик саноатининг қўшма доимий кўргазмаларини ташкил этишга тайёрмиз.

Шунингдек, Россия Федерациясида умумий қўшма чакана савдо учун Корея ва Хитой ишлаб чиқарувчилари билан биргаликда маиший техника ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштиришга ҳам.

Ўзбекистон ҳудудида қўшма корхоналар томонидан ишлаб чиқарилган ва маҳаллийлаштирилган фармацевтика маҳсулотларини учинчи давлатларга экспорт қилиш имкониятларини биргаликда ривожлантириш, – деди Жамшид Хўжаев ўз нутқида.

– Бугунги кўргазмадаги иштирокингиз ва мамлакатимизда бизнес юритишга бўлган юқори қизиқишингиз ишончим комилки, жорий ИННОПРОМ тўғридан-тўғри ишбилармонлик алоқаларининг бойлиги билан ажралиб туради. Бу формат ҳақиқатан ҳам ўз самарасини кўрсатди ва кўргазма форматининг асосий устувор йўналиши айнан минтақалар ва мамлакатлар ўртасидаги фаол мулоқот, тинч тараққиёт манфаатлари йўлида умумий салоҳиятни излашдан иборат, – деди Ўзбекистон бош вазири ўринбосари.

Россия Федерацияси Ҳукумати раисининг ўринбосари, Россия Федерацияси саноат ва савдо вазири Денис Мантуров ўз нутқида ўтган йили “ИННОПРОМ. Марказий Осиё” анжуманига 10 000 дан ортиқ киши ташриф буюргани, бу галги форум иштирокчилар ва хорижлик меҳмонларнинг энг кенг аудиториясини жалб этишига ишонч билдирди.

– Мазкур тадбирнинг муваффақияти кўп жиҳатдан Марказий Осиё минтақасида интеграция жараёнларини янада ривожлантиришдан манфаатдорликдан далолат беради. Ўзаро савдомиз барқарор ижобий динамикани намойиш этмоқда.

Россия иқтисодиётнинг асосий тармоқлари маҳсулотларини асосий етказиб берувчи сифатида фаолият юритиб, ушбу минтақа давлатларининг асосий савдо шериги сифатида ўз мавқеини сақлаб келмоқда. Озиқ-овқат маҳсулотларини, минерал-мақсадли ресурсларни, металлургия ва кимё саноатининг кенг доирасини назарда тутяпман.

Ўтган йили Марказий Осиёдан Россия бозорига импорт сезиларли даражада ошганини, қарийб 12 фоизга ошганини қайд этишни истардим. Ушбу тенденция бир қатор омилларга боғлиқ. Бу, биринчи навбатда, мамлакатимизда саноат ишлаб чиқаришининг яхши суръатлари фонида талабнинг ортишидир.

Шу билан бирга, санкцияларнинг киритилиши, айрим Ғарб етказиб берувчиларининг чиқиб кетиши, шунингдек, дўстона бўлмаган давлатлар билан савдо ҳажмининг қисқариши энг яқин ҳамкорларимиз учун янги имкониятлар очади.

Ўзаро товар айирбошлаш ҳажмининг ўсишига транспорт-логистика инфратузилмасини ривожлантириш, Марказий Осиёда қўшма лойиҳаларни амалга ошириш ва миллий валютадаги тўловлар улушини ошириш ҳам ёрдам бермоқда, – деди Денис Мантуров Тошкентдаги очилиш маросимида сўз юритар экан.

У нутқида ўзаро ҳамкорликнинг бир қатор устувор стратегик йўналишларига алоҳида тўхталиб ўтди.

– Биринчиси, янада чуқурроқ саноат кооперацияси. У турли соҳаларни қамраб олади. Бугунги кунда Марказий Осиё мамлакатларида Россия капитали иштирокидаги 24 мингга яқин компания фаолият юритмоқда. Йиғилган инвестицияларнинг умумий ҳажми 38 миллиард доллардан ошди.

Биз аллақачон ташқи иқтисодий фаолият билан шуғулланаётганлар учун асосий истиқболларни базавий тармоқларда юқори қайта ишлаш босқичларини биргаликда ишлаб чиқишда, шунингдек, машинасозликнинг турли сегментлари учун энг машҳур бутловчи қисмларни ишлаб чиқаришни ташкил этишда кўрамиз. Худди шу нарса ишлаб чиқариш жараёнларини рақамлаштириш ва автоматлаштириш учун ускуналар ва тизимларга ҳам тегишли.

Иккинчи йўналиш янада фаол интеграцияни –юқори технологияли кичик бизнеснинг кооперация жараёнларини ўз ичига олади. Буни Россияда қилиш мумкин. Бизда ривожланган саноат парклари, технопарклар тармоғи ва тегишли давлат ёрдами мавжуд. Ёки худди шундай саноат зоналарини яратиш, эҳтимол Марказий Осиё мамлакатларида. Улар муваффақиятли бўлишлари мумкин. Ўзбекистонлик ҳамкасбларимиз билан биргаликда яратган “Чирчиқ” ва “Жиззах”технопарклари тажрибаси бунинг исботидир, –деди Россия ҳукумати раиси ўринбосари.

Шунингдек, у саноат паркларини жойлаштириш нуқтаи назаридан темир йўл инфратузилмасиёнида жойлашган ҳудудлар энг даромадли бўлиши ҳақида ўз фикрини билдирди.

– Хусусан, “Шимол-Жануб” халқаро транспорт коридори. Бу учинчи йўналиш бўлиб, у қўшни саноат инфратузилмаси ва Осиё мамлакатлари билан товар айирбошлаш ҳажмини ошириш учун катта истиқболга эга. Ўтган йилнинг ўзида Каспий денгизининг шарқий қисмида контейнер поездлари қатнови икки баробарга ошди. Бу барча қўшни давлатлар учун тўғридан-тўғри транзит имтиёзлари. Бундан ташқари, Қизил денгиздаги сўнгги воқеалар халқаро логистика йўналишларини диверсификация қилиш нақадар муҳимлигини кўрсатди. Мамлакатимиз эса бу ерда энг фаол ҳаракатларни амалга оширади.

Ва ниҳоят, тўртинчи, жуда муҳим йўналиш давлатларимиз ўртасидаги минтақалараро ҳамкорликка тегишли. Бугун бу мавзуга алоҳида эътибор қаратаётганимиз бежиз эмас. Ҳудудларимиз ўртасидаги алоқалар янада қизғин ва кўп қиррали бўлиб бормоқда. Масалан, Ўзбекистон билан савдо-иқтисодий алоқаларни Россия Федерациясининг 80 га яқин субъекти қўллаб-қувватламоқда. Иқтисодиётларимиз учун технологик суверенитет, энергетика ва озиқ-овқат хавфсизлиги, логистика, инфратузилмани модернизация қилиш, рақамли технологиялар ва бошқа кўплаб устувор йўналишларни янада ривожлантириш ва биринчи навбатда, зарур, –деди Денис Мантуров.

Шунингдек, у гуманитар соҳа, илмий алмашинув ва бошқа соҳаларни ривожлантириш муҳимлигини қайд этди. Кўргазма, шунингдек, Россия минтақаси раҳбарлари учун икки давлат ўртасидаги ҳамкорликни янада ривожлантириш бўйича ўз қарашларини тақдим этиш имконияти бўлади.

“ИННОПРОМ. Марказий Осиё” ўз фаолиятини Тошкентда давом эттирмоқда.