Самарқандда яна бир сайёҳлик маскани очилди. Бу “Боғибаланд” маҳалласи бўлди

“Боғибаланд” маҳалласи ҳудудида Амир Темурнинг 12 та машҳур боғидан бири сақланиб қолгани билан машҳур. Орадан етти аср ўтган бўлса ҳам, бу ерда 40 гектарни егаллаган анжир боғлари ҳамон яшнаб турибди.

Сўнгги пайтларда меҳмон уйлари, ҳунармандчилик устахоналари пайдо бўлган, бунинг натижасида маҳалланинг ўзи ҳам қулай жойга айланган: йўл-коммунал инфратузилма яхшиланди, юқори тезликдаги интернет ишга тушди.

Буларнинг барчаси ва қулайликлар “Боғибаланд” маҳалла фуқаролар йиғинига “Туризм маҳалласи”мақоми берилганлиги тўғрисида гувоҳнома олиш имконини берди. Уни мамлакатдаги илк сайёҳлик маҳалласининг очилишида иштирок этган Давлат туризм қўмитаси раиси Умид Шодиев маҳалла аҳлига топширди.

Тантанали маросим анжир йиғим-терими байрамига тўғри келди, бунинг натижасида хорижлик меҳмонлар ва йиғилганлар нафақат татиб кўришди, балки бу ширин мевага тўйишди ҳам.

Амир Темурнинг суюкли невараси учун боғ

– “Боғибаланд” ҳақидаги тарихий маълумотларни, жумладан, Амир Темурнинг суюкли набираси, Мироншоҳнинг қизи Оқабегим шарафига барпо этилган ям-яшил анжир боғлари тасвирланган “Бобурнома” асарида ўқиш мумкин. Тўғри, ўшанда боғ 10 гектар каттароқ эди. “Боғибаланд” боғи нега замонавий Самарқанд аэропорти яқинида барпо этилганини кам одам билади. Бу ернинг ўзига хослиги шундаки, бир томонида Чўпон ота тепалиги, иккинчи томонида Зарафшон дарёси жойлашган бўлиб, шу туфайли бу ерда нафақат анжир, балки бошқа мевали ва манзарали дарахтларнинг ҳам хушбўй ҳидини сезиш имконини берувчи ўзига хос микроиқлим яратилган, – дейди анжирчилик фермер хўжалиги раҳбари Рустам Муинов.

Рустам Муинов худди отаси, боболари каби болалигидан анжир боғларига ғамхўрлик қилади. Ўрим-йиғим маҳаллий аҳоли ва оилалар томонидан амалга оширилади. Мавсумда 10 минг тупдарахтдан 300 тоннадан ортиқ анжир олинмоқда. Бу ерда анжирнинг икки тури ўсади: қора ва сариқ, иккинчиси кўпроқ, чунки унга азалданталаб юқори бўлган.

Сархил анжирдан тортиб, қайта ишланганигача

Суҳбат чоғида фермер 2000 йиллар бошида бу машҳур боғ анча қаровсиз қолгани, ҳосилни сотиш осон бўлмагани, шу боис мамлакат Амир Темурнинг сақланиб қолган ягона боғидан деярли маҳрум бўлганини эътироф этади.

– Яхшиям, ҳозир замон бошқача. Сўнгги йилларда нафақат янги анжир кўчатларини экиш, балки кўп йиллик дарахтлар – тапчанлар орасидан кичик дам олиш масканларини ташкил этишга ҳам эришдик, бу ерда ҳамма нафақат анжирни татиб кўриши, балки салқин ва ўзига хос микроиқлимдан ҳам баҳраманд бўлиши мумкин. Бугун бизга дунёнинг турли бурчакларидан меҳмонлар келишади. Бу йил Хитойдан сайёҳлар орасида қизиқиш ортганини қайд этамиз. Меҳмонлар нафақат кўп йиллик дарахтлар соясида дам олишади, шохларидан териб анжирни татиб кўришади, балки биздан ҳам янги, ҳам қайта ишланган анжир: қуритилган, консерваланган меваларни харид қилишдан завқланадилар, – деб таъкидлайди боғбон.

Анжир ва саломатлик

“Боғибаланд” маҳалла фуқаролар йиғини раиси Мурод Нуриддиновнинг таъкидлашича, бу ерда жойлашган 711 хонадоннинг деярли барча томорқа майдонларида 40 сотихли боғдан ташқари анжир кўчатларини учратиш мумкин.

– Анжирнинг инсон организмига ижобий таъсири қадим замонлардан маълум. Мисол учун, сут ва анжирнинг аралашмаси шамоллашда ёрдам беради. Сутга фақат 5-6 та анжир қўшиб, қайнатиш керак. Бу нафақат анжирни истеъмол қилиш, балки баъзан бўш вақтни анжир дарахтлари ёнида ўтказиш ҳам фойдалидир. Масалан, маҳалламизда қалқонсимон без билан оғриган, камқонлик билан оғриганларни деярли учратмайсиз. Маҳалламизда умумий касалланиш даражаси 10-12 фоизни ташкил этади, – деди Мурод Нуриддинов.

Таъкидлаш жоизки, “Боғибаланд” маҳалласи нафақат анжир боғлари, балки ҳунармандчилик устахоналари, меҳмон уйларига бўлган талаб ортиб бораётгани туфайли ҳам янги мақомга эга бўлди. Бу ерда “Қизлартепа” археологик ёдгорлиги, Хожа Исҳоқий Вали масжиди, шунингдек, маҳаллий аҳоли ва хорижлик меҳмонларга хизмат кўрсатувчи тиббиёт пункти жойлашган.

Янги мақом олиш билан нима ўзгаради?

– Янги мақом маҳалламизни мунтазам тараққий эттириш ва такомиллаштириш имконини беради. Маҳалламиз аҳолисига ҳам агро ва экотуризмни ривожлантириш учун шарт-шароит яратиб, даромад топиши учун янги имкониятлар яратилди. Айтишим керакки, дастлабки натижалар бугун кўзга ташланмоқда, чунки сертификат билан тақдирланишимизга бир неча кун қолганида маҳаллада 15 та дам олиш ва татиб кўриш учун жой яратилди, кўрсатувлар, стелалар, маҳалла харитаси ўрнатилди. Энг муҳими, йўл қопламаси янгиланди, телекоммуникациялар иши такомиллаштирилди, – дейди “Боғибаланд” маҳалла фуқаролар йиғини раиси.

Дарҳақиқат, Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 10 июлдаги “Ўзбекистон Республикасида туризм соҳасини тиклаш ва ривожлантириш учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига асосан, аҳоли пунктларининг меъёрий мақомига эга “Туризмқишлоғи”, “Туризм овули” ва “Туризм маҳалласи”ни ободонлаштириш давлат дастурига устувор йўналиш сифатида киритилганди.

Бугун Самарқандда “Конигил” қишлоғи ва “Боғибаланд” маҳалласи “сайёҳ” сифатида эътироф этилган. Ургут туманидаги “Терсак”қишлоғи ҳам янги мақомга эга бўлишга ҳозирлик кўрмоқда.

Қандай бориш мумкин?

Туризм маҳалласига турли йўналишларда бориш мумкин:

— аэропортдан маҳаллагача – 5-7 дақиқалик йўл;

— Мирзо Улуғбек расадхонасидан М-37 автомагистрали бўйлаб саёҳат вақти ҳам 5 дақиқада кетади.

— “Боғибаланд” М-37 халқаро автомагистралига яқин жойда жойлашган. Мўлжал: “Бионур” кўп тармоқли тиббиёт муассасаси.

Қачон борган маъқул?

Бу ерда анжир йилига икки марта: май ва сентябрда йиғиб олинади. Бироқ, маҳаллий аҳоли сентябрьойида келишни маслаҳат беришади, айнан шу даврда анжир, бошқа мевалар ва полиз экинлари йиғилади.