Ўзбекистон фуқаролари Калуга областига ҳарбий-тарихий экспедицияга жўнаб кетди. Бундай лойиҳаларнинг аҳамияти ҳақида

Тарихга эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиш, Иккинчи жаҳон уруши йилларида келажакни ҳимоя қилиш учун жонини фидо қилган инсонларга ҳурмат-эҳтиром кўрсатиш, ёшлар қалбида ватанпарварлик туйғуларини шакллантириш Ўзбекистон ва Россияни бирлаштиради. Ушбу йўналишдаги биргаликдаги саъй-ҳаракатлар шаклларидан бирини ҳозирда Калуга яқинидан ўтадиган “Ғарбий фронт. Варшава шоссеси” экспедицияси деб аташ мумкин. Экспедиция мақсадлари ҳақида PLOV.PRESS батафсил маълумот беради.

Бу йил халқаро ҳарбий-тарихий экспедиция “Ғарбий фронт. Варшава шоссеси” кўргазмаси 11-марта ўтказилмоқда. Унда 600 дан ортиқ фаоллар, жумладан, Ўзбекистон фуқаролари иштирокэтмоқда. Бундан ташқари, Россиядаги экспедициягаБеларусь, Қирғизистон ва Қозоғистон вакиллариқўшилди. Экспедиция иштирокчиларикўнгиллилар, ҳарбий хизматчилар, шунингдек, 14 ёшдан 17 ёшгача бўлган ёшлар ва талабалардир.

Барятинский туманида, Цветовка қишлоғи яқинида, 11 август куни 1942–1943 йилларда Германия армияси гуруҳ маркази билан жангларда ҳалок бўлган Қизил Армия аскарлари хотирасига бағишланган экспедиция бошланди.

Икки ҳафта давом этадиган экспедиция аскарлар ҳалок бўлган янги жойлардаги қидирув ишларига эътибор қаратади. Асосий воқеа дафн маросими ва топилган қолдиқларни “Баландлик 269,8 – Заицева Гора” ҳарбий ёдгорлигида дафн этиш маросими бўлади.

“Қидирув тизимлари қанчалик қийин ишламасин, қанча ҳаракат қилмасин, биз сиз билан урушни тугатмагунимизча, охирги аскарни кўтармагунимизча, барча номларни аниқламагунимизча, биз Калуга областига қайтамиз. Зеро, барчамизнинг бир муҳим миссиямиз бор — Улуғ Ватан уруши йилларида бедарак йўқолган аскарлар хотирасини абадийлаштириш”, — деди Россия Федерацияси Давлат Думаси депутати, Россия Қидирув ҳаракати ижрочи котиби Елена Цунаева тантанали очилиш маросимида.

Шу билан бирга, экспедицияни тарихга иштиёқи бор ҳамфикрлар учун платформа деб ҳам аташ мумкин. Бундан ташқари, бу гуманитар соҳадаги мамлакатлар ҳамкорлигининг яна бир шаклидир.

Экспедиция доирасида иштирокчилармуҳокама майдончалари ва маҳорат дарслариданбаҳраманд бўлишади. Ёш кўнгиллиларқидирувнинг турли йўналишлари ҳақида кўпроқмаълумотга эга бўлиш ва энг муҳими ўзбилимларини амалда қўллаш учун “Қидирувчилар мактаби”да қатнашишлари мумкин бўлади. Шундай қилиб, Тюмень областидаги Россия қидирув ҳаракати тарихи музейи директори Сергей Чекерис аллақачон иштирокчилар билан гаплашди. Қидирув ишлари давомида топилган экспонатларниреставрация қилиш, коррозиянинг шакллари вабосқичлари, металларни тозалаш усуллари, тўғриқуритиш усуллари ва бошқалар ҳақида гапирди.

Бу йил биринчи марта уруш йилларида содирбўлган воқеалар асосида кичик ишлабчиқариш-реконструкция амалга оширилади.

Қидирув ҳаракати 1950–70 йилларда жўшқин кузатувчилар туфайли бошланган. 1980 йилларга келиб уларнинг саъй-ҳаракатлари янада тизимли бўлди. Бу вақтга келиб, Калуга вилоятида кўплаб жанг майдонлари аниқланган, у эрда ўлган аскарларнинг қолдиқлари кўмилмаган, аскарлар эса бедарак йўқолганлар рўйхатига киритилган. Бироқ, иштиёқ этарли эмаслиги маълум бўлди. Самарали иш қидирув ишларини мувофиқлаштириш, маҳаллий ҳокимият ва ҳарбийлар томонидан қўллаб-қувватлаш, шунингдек, археологик кўникмаларга эга мутахассисларнинг иштирокини талаб қилди. 2013 йилда “Россиянинг қидирув ҳаракати” Бутунроссия жамоат ҳаракати пайдо бўлди, у бугунги кунда ҳалок бўлган Ватан ҳимоячилари хотирасини абадийлаштиришга бағишланган дала ва архив қидирув ишлари соҳасидаги энг йирик ташкилотга айланди.

Лойиҳа, шубҳасиз, нафақат экспедиция бўлиб ўтаётган Россия, балки собиқ совет давлатлари учун ҳам муҳим, чунки уруш уларни ҳам четлаб ўтмади. 2020 йилгача 6,5 ​​миллион аҳолига эга Ўзбекистон 1,5 миллион кишини урушга жўнатган деб ҳисоблар эди. Аммо сўнгги тадқиқотлар туфайли Ўзбекистон номидан 1 миллион 951 минг киши жанг қилгани маълум бўлди. Умуман олганда, мамлакат тарихни ўрганиш курсини олди. Ўша йиллардаги воқеалар ҳозир мутахассислар томонидан атрофлича ўрганилмоқда.

Экспедиция айнан ўша йилларда ҳалок бўлганлар хотирасини абадийлаштиришга қаратилган. Бу, биринчи навбатда, қидирув иши, балки маърифий ва музей ишидир. Иштирокчиларзамондошларига уруш йилларида бедарак йўқолганқариндошлари ва дўстларининг тақдиринибилишга ёрдам беради. Қолаверса, бу ёшлардаватанпарварлик туйғуларини сингдириш, тарихгақизиқиш, ўтмиш қаҳрамонларига ҳурматтуйғуларини шакллантириш имконини беради. Албатта, бу ҳам минтақалараро ва халқароҳамкорликнинг бир кўриниши бўлиб, бу ҳамЎзбекистон, ҳам Россия манфаатларига москелади.