Barcha bloglar

Ўзбекистон ва Россия ўртасидаги ҳамкорлик сўнгги йилларда турли йўналишларда фаол ривожланиб бормоқда ва улардан бири таълим соҳасидир. Бу нафақат юқори даражаларда, балки алоҳида ҳудудлар, шаҳарлар ёки ҳатто таълим муассасаларининг ўзаро таъсирида ҳам кузатилиши мумкин. Санкт-Петербургни Ўзбекистоннинг таълим соҳасидаги фаол ҳамкорларидан бири дейиш мумкин.

2021/2022 йилларда Россиянинг Шимолий пойтахтидаги олий ўқув юртларида ўзбекистонлик 4,8 минг талаба ва юздан ортиқ аспирант таҳсил олди. Бу ўз-ўзидан юқори кўрсаткич, аммо вақт ўтиши билан у фақат ўсди. Жумладан, 2023 йилги маълумотларга кўра, Санкт-Петербургдаги олий ўқув юртларида ўзбекистонлик 6 мингга яқин талаба таҳсил олган. Таъкидлаш жоизки, ўзбек ёшлари асосан саноат, тиббиёт ва таълим соҳаларида таълимни танлайди.

Кўриб турганингиздек, Шимолий пойтахтда кўплаб ўзбек талабалари бор ва, албатта, улар ўз она юрти эътиборидан четда қолмайди. ЯқиндаЎзбекистоннинг Санкт-Петербургдаги Бош консуллиги вакиллари билан Санкт-Петербург давлат педиатрия тиббиёт университетининг ўзбекистонлик талабалари ўртасида учрашув бўлиб ўтди. Бундай учрашувлар мунтазам бўлиб туради.

Дипломатлар талабаларни қизиқтирган саволларга жавоб бериш, Ўзбекистондаги олий таълим тизими, бу борадаги янгиликлар, янги иш ўринлари яратиш ҳақида сўзлаб бериш имконига эга. Бундан ташқари, Ўзбекистон фуқароларининг хориждаги ҳуқуқларини таъминлаш, маҳаллий қонунларга риоя қилиш, консуллик рўйхатидан ўтиш муҳимлиги мавзулари кўтарилади.

Таълим соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантиришда Санкт-Петербург давлат университети (СПбДУ) ва А. И. Герцен номидаги Россия давлат педагогика университети (РДПУ) филиаллари катта аҳамиятга эга. Бу ўзбек ёшларига талаб юқори бўлган касблар бўйича юқори савияда таълим олиши, россиялик мутахассислар тажрибасини ўзлаштириб олиши, мамлакатни тарк этмасдан туриб олиш имконини беради.

Бундан ташқари, филиаллар Ўзбекистонда таълим соҳасини ривожлантиришда, турли лойиҳаларни амалга оширишда, жумладан, мактабгача ва мактаб таълими соҳасида бевосита иштирок этиш имкониятига эга.

Бу мавзуни Ўзбекистон Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда Санкт-Петербург давлат университетининг Тошкентдаги филиали вакиллари 2023 йилда муҳокама қилишганди.Масалан, уларнинг ўзаро таъсири эрта ёшдаги болалик давридаги таълимга қаратилган. Шундан сўнг томонлар ушбу йўналишда иш олиб бориш учун ишчи гуруҳ тузиш ва мактабгача таълимни ривожлантиришга қаратилган ҳамкорликда илмий ишларни олиб боришга келишиб олдилар. Шунингдек, Ўзбекистондаги мактабгача таълим муассасалари учун ҳамширалар тайёрлаш хусусиятларини ўрганиш, инклюзив таълим соҳасида қўшма лойиҳаларни амалга ошириш бўйича ҳамкорлик қилиш масалалари муҳокама қилинди.

Дарвоқе, Ўзбекистонда мактаб таълимини ривожлантиришдан Санкт-Петербург давлат университети ҳам манфаатдор. Масалан, университет малака ошириш курсларини ташкилқилади. Ўтган йили Ўзбекистондаги мактабларнинг математика ва кимё ўқитувчилари ундан ўтган эди. Бундай ҳамкорликка, албатта, Тошкентда филиалнинг мавжудлиги ёрдам бермоқда. 50 нафар ўзбекистонлик ўқитувчилар 20 соатлик маърузалар, тренинглар ва маҳорат дарсларида қатнашдилар.

2023 йил ҳолатига кўра, Санкт-Петербург давлат университети Ўзбекистон Республикаси Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги билан ўқитувчилар малакасини ошириш соҳасида ҳамкорлик шартномасига эга бўлган ягона Россия олий ўқув юрти бўлди. Бундан ташқари, ҳамкорликдаги ишлар доирасида физика, биология ва информатика ўқитувчиларини тайёрлаш бўйича янги дастурлар ишлаб чиқила бошланди.

Мактаб таълими соҳасида ҳам қўшма лойиҳалар амалга оширилмоқда. 2023 йилда А. И. Герцен номидаги Россия давлат педагогика университети иштирокида “Қўшма мактаблар” таълим лойиҳаси ишга туширилди. У Санкт-Петербург, Ленинград вилояти ва Ўзбекистон мактабларининг педагогик тажриба алмашиш бўйича ўзаро ҳамкорлигини назарда тутади. Қўшма маданий-маърифий лойиҳаларда иштирок этиш ҳам таъминланган.

– Бугунги кунда таълим ҳамкорликнинг энг муҳим воситаси, халқаро ҳамкорликни ривожлантириш омили, таълим соҳасидаги ютуқлар ва маданий-маънавий қадриятларни тарғиб қилиш асосида давлатларни бирлаштириш омили сифатида қаралмоқда, – деди ўша пайтдаги Герценномидаги университет ректори Сергей Тарасов.

Албатта, ҳамкорлик нафақат Ўзбекистонда филиаллари очилган университетлар ўртасида ривожланиб бормоқда. Балки, мамлакатларнинг кўпгина таълим муассасалари бевосита ўзаро алоқада. Масалан, П. Ф. Лесгафт  номидаги Миллий давлат жисмоний тарбия, спорт ва саломатлик университети билан ЎзбекистоннингМирзо Улуғбек номидаги Миллий университети ва Муқимий номидаги Қўқон давлат педагогика институти билан ҳамкорлик йўлга қўйилган. Бу ерда ҳамкорлик ўзбек мутахассислари билан тажриба алмашиш ва малака оширишга қаратилган. Айтганча, Лесгафт университети нафақат Россия, балки Европада ҳам жисмоний тарбия соҳасида энг тажрибали университетлардан биридир.

2023 йилда “Олий иқтисодиёт мактаби” Миллий тадқиқот университети ва Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети ойна лабораториялари яратишга келишишди. Бу иккита университетда лабораториялар очишни ўз ичига олади, лекин бир мавзу бўйича - бу ҳолда, иқтисодий масалалар, шаҳар иқтисодиёти, молия ва электр энергияси бозорини ўрганиш.

В. А. Алмазов номидаги Россия миллий тиббий тадқиқот марказида Ўзбекистон она ва боласаломатлигини муҳофаза қилиш Республика ихтисослаштирилган илмий-амалий тиббиёт маркази муассасаларидан 12 нафар мутахассис малака оширди.

Жорий йилда Санкт-Петербург бошқарув технологиялари ва иқтисодиёт университети ҳамда Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институтининг қўшма илмий семинари бўлиб ўтди. У Россия ва Ўзбекистоннинг ижтимоий-иқтисодий соҳадаги ҳамкорлиги бўйича талабаларнинг илмий изланишларига бағишланди. Ҳар икки университет талабаларнинг илмий ҳамкорлигини ривожлантириш, конференсиялар, семинарлар ўтказиш, қўшма тўплам нашр этиш масалаларини муҳокама қилгани ҳам муҳим аҳамиятга эга.

Ниҳоят, айнан Санкт-Петербург 2023 йилда Россия ва Ўзбекистон университетлари ректорларининг IV минтақалараро конференциясига мезбонлик қилди. Кейин Ўзбекистондаги 16 та, Россиядан 30 га яқин олий ўқув юртлари ректорлари ва проректорларини бирлаштирди. Шундай қилиб, Шимолий пойтахт Ўзбекистон билан нафақат таълим соҳасида ҳамкорликни ривожлантирмоқда, балки Россия Федерациясининг бошқа ҳудудлари билан ҳам ҳамкорликни ривожлантиришга хизмат қилмоқда.

Ўзбекистон ва Россия ўртасидаги муносабатларнинг сўнгги йилларда фаоллашгани таълим соҳасидаги муносабатларнинг ривожланишига туртки бўлди, бу ҳар икки томон учун ҳам долзарб ва аҳамиятлидир. Ўзбекистон учун бу, айниқса, айрим соҳаларда малакали ўқитувчиларнинг, айниқса, ҳали ҳам мамлакат мактаб ўқув дастурининг муҳим элементи бўлган рус тилини етарли даражада биладиган ўқитувчиларнинг етишмаслиги билан боғлиқ. Ўзбекистоннинг Санкт-Петербург билан ҳамкорлиги туфайли кўплаб мутахассислар ўз малакасини ошириш, янги тажриба орттириш ва уни ҳамкасбларига етказиш, қўшма лойиҳаларни амалга ошириш имкониятига эга бўлмоқда. Ўзаро ҳамкорлик ёшлар учун ҳам муҳим, чунки кўплаб ўзбекистонлик фуқаролар кейинчалик юқори малакали мутахассис бўлиб етишиш ва Ўзбекистонда ривожланиш учун кўплаб нуфузли университетлар жамланган Россия Федерациясининг Шимолий пойтахтида таълим олишни танлайдилар.