Ўзбекистонлик архитектор дунёнинг 100 та энг яхшиларидан бири!

23 январь куни Лондонда “100 аёл архитектор амалиётда” китобининг расмий тақдимоти бўлиб ўтди. Ўзбекистон вакили Тахмина Турдиалиева ҳам бизнеснинг энг яхши мутахассислари қаторидан жой олди.

Китоб Британия архитекторлари Қироллик институти томонидан нашр этилган. Унинг мақсади аёлларнинг меъморий муҳитга қўшган ҳиссасини адолатли эътироф этишдир. Сўнгги ўн йилликларда бу соҳада гендер мувозанатига интилиш кучайган, аммо меъмор аёлларнинг иши ва ютуқлари ҳали ҳам нисбатан эътиборга олинмайди. Китобда дунёнинг турли бурчакларидан келган архитектор аёлларнинг ишлари ҳақида батафсилроқ сўз боради.

Унда Тахмина Турдиалиеванинг Тошкент шаҳридаги объектлари —Коррупцияга қарши кураш агентлигининг Шота Руставели кўчасидаги маъмурий биноси ва Замонавий санъат маркази ёзги ҳовлисининг сояли иншооти тақдим этилган.

Тахмина Турдиалиева Тошкент архитектура-қурилиш институти ва Хитойнинг Хуанчжун фан ва технология университетини тамомлаган. Better Together Challenge 2019 халқаро архитектура (Корея Республикаси), Turkistan Architect Awards (Қозоғистон) танловлари лауреати.

Тахмина Хитой ва Италияда ишлаган, Самарқанд вилояти ҳокимининг маслаҳатчиси лавозимида фаолият кўрсатган, сўнгра Тошкентда ўзининг “TT Design Lab” архитектура студиясини бошқара бошлаган.

ЎзА ахборот агентлигига берган интервьюсида у Британия архитекторлари Қироллик институти томонидан эътироф этилиши унинг учун катта аҳамиятга эга, чунки иш унинг ҳаётининг катта қисмини, жумладан шахсий ҳаётини ҳам ташкил этишини таъкидлади. Тахмина йиллар давомида қилган меҳнатлари юксак баҳоланганидан хурсанд.

Бўлажак меъмор болалигиданоқ чизишни яхши кўрарди, буни ота-онаси пайқаган ва қўллаб-қувватлаган. У Р.Беньков номидаги Республика рассомлик коллежида ўқиди. У ерда ўқитувчилар Тахминага кучли томонларини аниқлаш ва келажакдаги касбини танлашга ёрдам беришди. Уларнинг тавсиялари билан Тошкент архитектура-қурилиш институтига ўқишга кирди ва у ерда меъморчилик бўйича билим олди.

Шундан сўнг, Тахминани Хитойнинг Хуачжун фан ва технология университетини кутаётган эди ва у буни қуйидагича таърифлайди:

“...Чет элда таълим менга амалий кўникмалар, шунингдек, ижод эркинлигини берди, чунки Хитойда жуда амбицияли ва қиммат тузилмалар қурилади”.

Тахмина Тошкентнинг архитектураси ҳақида гапирар экан, шаҳар бой тарихи туфайли жуда ранг-баранг эканини айтади. Унинг фикрича, пойтахт меъморчилиги анъанавий, модернизм ва замонавийлик устунлик қиладиган турли услубларни ўзида мужассам этган. Тахминанинг ўзи анъанавий элементларга эътибор қаратади.

Мутахассис суҳбатда иш ҳақида батафсилроқ гапириб берди. Мисол учун, барқарорлик яхши архитектурани белгилаш мезонларидан биридир. Шунинг учун у ўз лойиҳаларида биринчи навбатда иқлим шароити, атроф-муҳит, қуёш ва шамол кўтарилиши йўналишини ўрганади ва шу асосда ечим топади.

Тахминанинг фикрича, архитектура халқ қиёфаси ва ҳурматини шакллантирадиган энг йирик санъат туридир. Жамиятнинг маданий тараққиёти айнан шу соҳада намоён бўлади.

Айни пайтда Тахмина Улуғбек қишлоғида кимё ва илмий шаҳарча қурилиши бошланишини кутмоқда. У 60 гектар майдонни эгаллайди. Шаҳарчада таълим муассасалари, спорт ва дам олиш масканлари, қуёш электр станцияси, автовокзал ва савдо объектлари бўлади. Лойиҳа аллақачон қурилиш учун тасдиқланган.

Шуни таъкидлаш керакки, архитектурага кўпинча эркаклар соҳаси деб қаралади. Тахмина ҳам бу касбдаги кўплаб аёллар каби қийинчиликларга дуч келади. Шу боис унинг эришган ютуқлари, жаҳон ҳамжамиятининг эътирофи ўзбекистонлик талаба ва мутахассислар учун жуда муҳим. Тахминанинг муваффақиятлари уларнинг ривожланишида муҳим рол ўйнаши мумкин.

— Асосий қийинчилик — бу одамларнинг қараши бўлиб, бу аёл архитектор учун қўшимча қийинчиликларни келтириб чиқаради, жумладан, барча қурилиш соҳасидагилар томонидан тан олиниши учун мунтазам курашдемакдир.

Бундай қарашлар иродасини синдирмаслиги учун аёллар, биринчи навбатда, бошқалар учун ўзларининг ғайриоддий ролини тушуниши, ўзларига қурилиш бекаси бўлишга имкон бериши, сабр-тоқатли бўлиши ва бошқаларга вақт бериши керак. Мен ҳар доим ўзимга шуни айтаман, — дейди Тахмина.

2021 йилда PLOV.PRESS ҳам Тахмина билан суҳбатлашиш имконига эга бўлди. Мухбиримиз билан суҳбатда у санъат оламига сингиб кетгани, университетларда таҳсил олгани, Хитойда ишлаган илк қадамлари ва ўзининг меъморчилик студиясига асос солгани ҳақида сўзлаб берди. Бу ва бошқа кўп нарсаларни материалимизда Тахминанинг ҳаёти ва касбий йўлида ўқинг.