Энди расмий! Самарқанд МДҲнинг маданий пойтахти ҳисобланади. Тантанали очилиш

Бугун, 4 апрелдан бошлаб Самарқанд 2024 йилги Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигининг Маданий пойтахти сифатида расман эътироф этилади. Демак, Ўзбекистоннинг энг қадимий шаҳарларидан бирида йил давомида барча МДҲ давлатларининг етакчи ижодий гуруҳлари мезбонлик қилади.

Ҳамид Олимжон номидаги Самарқанд вилоят мусиқали драма театрида “Самарқанд – Ҳамдўстликнинг маданий пойтахти” дастурининг очилиши муносабати билан тантанали маросимбўлиб ўтади.

Бу ерда шаҳар ҳокимлигига МДҲ давлатларининг маданий пойтахти фахрий унвонини тасдиқловчи сертификат топширилади. Маросимда олий мартабали меҳмонлар, жумладан, Ўзбекистон маданият вазири Озодбек Назарбеков, Россия президентининг халқаро маданий ҳамкорлик бўйича махсус вакили Михаил Швыдкой ва бошқалар иштирок этади.

Маросимда МДҲ давлатларидан келган санъаткорлар томошабинлар учун чиқиш қилади. Озарбайжон, Беларусь, Қозоғистон, Қирғизистон, Туркманистон, Тожикистон ансамбллари ва ижодий жамоалари чиқиш қилади. Масалан, Россиядан “Воронеж қизлари” ансамбли чиқиш қилади.

МДҲнинг маданий пойтахти 2010 йилдан бери ҳар йили танланади. 2023 йилда Санкт-Петербург эстафетани Ўзбекистон шаҳрига топширди, у ерда дастур доирасида 100 га яқин маданий тадбирлар ўтказилди.

Самарқандга Маданият пойтахти мақомини берилгани бежиз эмас. Бу Ўзбекистоннинг сўнгги йилларда жадал ривожланиб бораётган, сайёҳлар эътиборини тобора кўпроқ ўзига тортаётган, айни пайтда йирик халқаро тадбирлар марказига айланиб бораётган энг қадимий шаҳарларидан биридир. Айнан Самарқандда ШҲТ давлат раҳбарлари саммити ва Туркий давлатлар ташкилоти раҳбарларининг 2022 йилги саммити, 2023 йилда БМТ Жаҳон сайёҳлик ташкилоти Бош Ассамблеясининг 25-сессияси ва бошқа қатор саммитлар бўлиб ўтди. Ва 2024 йилда шаҳарда ёввойи ҳайвонларнинг кўчиб юрувчи турларини сақлаш бўйича конвенция иштирокчилари конференциясининг 14-йиғилиши бўлиб ўтди.

Ана шундай тадбирлар туфайли етакчи экспертлар, нуфузли ташкилотлар вакиллари, вазирлар Самарқандда тўпланиб, дунёнинг муҳим муаммоларини муҳокама қилиб, умумий ечимга келишмоқда.

Лекин Маданий пойтахт мақоми, биринчи навбатда, ижодкорлик, санъат ва бой маданий меросга тегишли. Бу борада эса Самарқандда албатта бой тарих бор. Шаҳарда 14 та археологик ёдгорлик, 410 та меъморий ёдгорлик, 23 та диққатга сазовор жой, 36 та монументал ёдгорлик мавжуд. Самарқанд шаҳрида жами 483 та моддий-маданий мерос объектлари мавжуд. Бундан ташқари, шаҳарнинг ўзи маданий аҳамиятга эга, чунки тарихий биноларнинг аксарияти XV–XVIIасрларга тегишли. 2001 йилда шаҳарнинг тарихий қисми “Самарқанд – маданиятлар чорраҳаси” номи билан ЮНЕСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилгани бежиз эмас.

Лекин Самарқанд бир жойда турмайди ва замон билан ҳамнафас ривожланиб бормоқда. Тарихий диққатга сазовор жойларга қўшимча равишда, бу ерда замонавий қизиқарли объектлар ҳам пайдо бўлади. Энг муҳимларидан 2022 йилда очилган“Буюк Ипак йўли” сайёҳлик марказини кўрсатишмумкин. У меҳмонхоналар, конгресс маркази, ҳунармандчилик устахоналари ва бошқаларни ўз ичига олади.

Шубҳасиз, Самарқандда МДҲ давлатларидан 2024йилги Маданий пойтахтга турли тадбирлар учун ташриф буюрадиган меҳмонларни хурсанд қиладиган нарса бор. Айтиш керакки, аниқ дастур ҳали номаълум. Илгари вилоят ҳокимлиги 20 дан ортиқ тадбирлар, масалан, МДҲ давлатлари кутубхоналари фестивали ўтишини айтган эди.

Аниқ тадбирлар ва уларнинг саналари номаълум бўлиши мумкин, аммо аниқ айтишимиз мумкин, Самарқанд ҳамдўстлик мамлакатлари маданият ва санъат намояндаларининг ижодий учрашувлари учун асосий майдонга айланади. Чет эллик мусиқачилар, рассомлар, ёзувчилар, рассомлар, олимлар ва спортчиларнинг ташрифини кутиш керак. Бошқа шаҳарлардаги дастурлар тажрибасидан келиб чиқиб, кўплаб ижодий учрашувлар, танловлар, гастрол сафарлари, премьералар бўлишини айта оламиз.

“Маданий пойтахт” дастури туфайли нафақат хорижлик меҳмонлар Самарқанднинг бой тарихи ва маданияти билан яқиндан танишишлари мумкин бўлади. Аммо шаҳар аҳолиси йирик маданий тадбирларда шахсан қатнашиш, хорижий юлдузларни кўриш ва бошқа мамлакатлар маданияти билан танишиш имконига ҳам эга бўлади. 2023 йилда Самарқандга 4,5 миллион маҳаллий ва 2 миллиондан ортиқ хорижий сайёҳ ташриф буюрган бўлса, “Маданий пойтахт” мақоми туфайли бу рақам 2024 йилда сезиларли даражада ошиши кутилмоқда.